नेपालको १०० रुपैयाँको नक्सा प्रतिस्थापन निर्णयले भारतसँग कुटनीतिक तनाव

काठमाडौँ:
बिहीबार बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले नोटको अगाडि कोरिएको नेपालको विद्यमान नक्सालाई प्रतिस्थापन गरी नयाँ नक्सा जारी गर्न स्वीकृति दिएको हो । विशेषगरी १०० दरका नेपाली नोटको संरचनालाई लक्षित गरी मन्त्रिपरिषद्को बैठकबाट अर्थ मन्त्रालयलाई यो परिवर्तन गर्न विधिवत् अख्तियारी दिइएको थियो । यस निर्णयमा नेपालको पूर्व प्रशासनिक नक्सालाई पृष्ठभूमिको रूपमा नयाँ चित्रणको साथ प्रतिस्थापन गर्ने समावेश गरिएको छ।

भारतीय विदेशमन्त्री सुब्रमण्यम जयशङ्करले नेपालको निर्णयप्रति भारतको प्रतिक्रिया असन्तोषको विषय बनेको बताएका छन् । मन्त्री जयशङ्करले नेपालको नयाँ नक्सा लाई १०० भारुको नोटमा समावेश गरिएकोमा भारतको असन्तोष व्यक्त गरे । भुवनेश्वरमा ‘ह्वाइ इन्डिया म्याटर्स’ शीर्षकको अन्तक्र्रियामा जयशंकरले नक्सा परिवर्तन हुन सक्ने भए पनि धरातलीय यथार्थ भने प्रभावित नहुनेमा जोड दिँदै भारतको अडान दोहोयाए ।
उहाँले दुई देशबीच सीमाका विषयमा स्थापित मञ्चमार्फत भइरहेको छलफलको महत्वमा जोड दिनुभयो ।

नेकपा (एमाले)का अध्यक्ष एवं तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको नेतृत्वमा नेपालले सन् २०२० मा नयाँ राजनीतिक तथा प्रशासनिक नक्सा जारी गरेपछि यो कदम चालिएको हो । यो नक्सामा लिपुलेक, लिम्पियाधुरा र कालापानीजस्ता भूभाग समेटिएको छ, जुन क्षेत्र भारतले जबर्जस्ती कब्जा गरेको दाबी गरेको छ । नेपालको एकपक्षीय निर्णयप्रति भारतको असन्तोषका बावजुद पनि स्थापित द्विपक्षीय संयन्त्रमार्फत सीमा सम्बन्धी विषयमा छलफल जारी छ ।
नेपाल र भारतबीच सीमाविवादमा जारी छलफलका बीच नेपालले १०० रुपैयाँको नोटको नक्सा प्रतिस्थापन गर्ने निर्णय गरेको हो ।