भोलि भारत बन्द

नयाँ दिल्ली:

अनुसूचित जाति र जनजाति आरक्षणमा क्रिमी लेयरमा सर्वोच्च अदालतको निर्णयको विरुद्धमा देशभरका विभिन्न संगठनहरूले अगस्ट २१ मा ‘भारत बन्द’ को आह्वान गरेका छन्। बसपा लगायत धेरै दलले यो बन्दलाई समर्थन गरिरहेका छन् ।

यस्तो अवस्थामा भारत बन्द किन आह्वान गरिएको हो भन्ने प्रश्न उठेको छ ? सर्वोच्च अदालतको कुन फैसलाको दलित संगठनले विरोध गर्दैछन् ? के छन् दलित संगठनका माग ? संघ लोक सेवा आयोग (UPSC) मा पार्श्व प्रवेश किन प्रश्नको घेरामा छ? भारत बन्दका बेला के खुल्ने र के बन्द रहने ?

के छ सर्वोच्चको फैसला ?

सर्वोच्च अदालतले SC-ST आरक्षणमा क्रीमी लेयरको बारेमा आफ्नो फैसला सुनाउँदै भन्यो, “सबै एससी र एसटी जाति र जनजातिहरू समान वर्ग होइनन्।” कतिपय जात बढी पिछडिएका हुन सक्छन् ।

उदाहरणका लागि – ढल सफा गर्ने र बुनाउनेहरू। यी दुवै जाति अनुसूचित जाति अन्तर्गत पर्छन्, तर यस जातका मानिसहरू बाँकी भन्दा बढी पिछडिएका छन्। यी मानिसहरूको उत्थानको लागि, राज्य सरकारहरूले SC-ST आरक्षणलाई वर्गीकरण (उप-वर्गीकरण) गरेर छुट्टै कोटा सेट गर्न सक्छन्। त्यसो गर्नु संविधानको धारा ३४१ को विरुद्ध होइन।

कोटा निर्धारण गर्ने निर्णयसँगै सर्वोच्चले प्रदेशहरूलाई आवश्यक निर्देशन पनि दिएको छ । राज्य सरकारहरूले मनमानी ढंगले यो निर्णय लिन नसक्ने बताए। यसमा पनि दुई शर्त लागू हुनेछन् । गुगल ट्रेन्डमा भारत बन्द भयो

दलित संगठनहरूले अगस्ट २१ मा भारत बन्दको आह्वान गरेका छन् । बिहानैदेखि गुगलमा ट्रेन्डिङ भइरहेको छ ।

दुई सर्तहरू के हुन् ? 

SC भित्र कुनै एक जातिलाई १००% कोटा दिन सकिदैन। SC मा समावेश कुनै पनि जात को कोटा निर्णय गर्नु अघि, यसको अंश को बारे मा ठोस तथ्याङ्क हुनुपर्छ।

सर्वोच्च अदालतले याचिकाहरूको सुनुवाइ गर्दै यो निर्णय दिएको थियो जसमा भनिएको थियो कि एससी र एसटी आरक्षणमा केही जातिलाई मात्रै यसको फाइदा भएको छ। जसका कारण धेरै जातिहरु पछाडि परेका छन् ।

उनीहरुलाई मूलधारमा ल्याउन कोटा हुनुपर्छ । यस तर्कको बाटोमा सन् २००४ को निर्णय आउँदै थियो, जसमा अनुसूचित जातिलाई वर्गीकरण गर्न सकिने भनिएको थियो ।

कुन-कुन दलले भारत बन्दलाई समर्थन गर्दैछन् ?

देशभरका दलित संगठनहरूले अगस्ट २१ मा भारत बन्दको घोषणा गरेका छन् । उनलाई बहुजन समाजवादी पार्टीका प्रमुख, भीम आर्मी प्रमुख चन्द्रशेखर आजाद भारत आदिवासी पार्टी मोहन लाट रोटको समर्थन पनि प्राप्त छ। यसका साथै कांग्रेसलगायत केही दलका नेताहरूले पनि समर्थन गरिरहेका छन् ।

भारत बन्दलाई लिएर कुन कुन राज्यमा खोजी भइरहेको छ ?

भारत बन्दलाई लिएर राजस्थान, मध्य प्रदेश, बिहार, झारखण्ड र छत्तीसगढलगायत देशभर भइरहेको छ।

pic:online